Zasady wykonywania pracy zdalnej - zmiany w kodeksie pracy

Pandemia przyczyniła się do tego, że wiele firm przeniosło się na wykonywanie pracy w formie zdalnej lub hybrydowej. Mimo że sporo pracowników od dawna na powrót pracuje w biurze, część z nich pozostała w domach ze względu na wygodę i korzyści płynące z tego rozwiązania dla obu stron. Do niedawna kodeks pracy nie poruszał w ogóle tematu pracy zdalnej, przepisy te obowiązują dopiero od 7 kwietnia 2023 roku. W związku z tym wielu pracowników i pracodawców zastanawia się, kto, kiedy i na jakich warunkach może skorzystać z prawa do pracy zdalnej. Praca zdalna – zmiany w kodeksie pracy - jakie obowiązki i prawa są w związku z nią po stronie pracodawcy oraz pracownika?

Na czym polega praca zdalna?

Praca zdalna to nic innego jak wykonywanie obowiązków zawodowych w miejscu znajdującym się poza siedzibą firmy. Oczywiście praca zdalna może odbyć się jedynie w miejscu i czasie ustalonymi wcześniej z pracodawcą. Pracownik jest zobowiązany do dostępności w godzinach pracy w zgodnym z umową wymiarze godzin oraz nie może opuszczać w tym czasie miejsca, w którym zobowiązał się pracować. Przykładowo: przeniesienie się do domu koleżanki czy kawiarni jest niezgodne z przepisami prawa. Po stronie pracownika jest również zapewnienie sobie kwestii dostępu do Internetu oraz dobrego zasięgu, czyli w praktyce nie może uzasadniać ewentualnego niewykonania obowiązków zawodowych wymienionymi czynnikami.

Komu przysługuje prawo do pracy zdalnej?

Według nowych przepisów każdy pracownik może 24 dni w ciągu roku kalendarzowego pracować w formie zdalnej. Oczywiście jest wtedy zobowiązany do złożenia na piśmie stosownego wniosku wraz z okolicznościami, które nie pozwalają mu na stacjonarne wykonywanie obowiązków zawodowych, jak np. opieka nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Praca zdalna została uwzględniona w kodeksie pracy ze względu na dobro pracownika, jednakże pracodawca może odmówić umożliwienia jej wykonania, jeśli choćby nie pozwala na to rodzaj wykonywanej pracy.

Jeśli w związku z tym nie istnieją żadne przeciwwskazania, pracodawca nie może odmówić świadczenia pracy zdalnej podanym grupom pracowników, którzy oczywiście złożyli wcześniej stosowny wniosek:

• kobietom w ciąży,
• pracownikom sprawującym opiekę nad dzieckiem poniżej 4. roku życia,
• pracownikom zamieszkałym z osobą mającą orzeczony stopień niepełnosprawności,
• pracownikom opiekującym się niepełnosprawnym członkiem najbliższej rodziny,
• pozostałym osobom, o których mowa w Kodeksie pracy (art. 1421 § 1 pkt 2 i 3).

W sytuacjach wyjątkowych pracodawca ma prawo wskazać pracownikom możliwość pracy zdalnej, jak choćby obowiązujący stan epidemii czy stan nadzwyczajny. Można wymienić tutaj również rozmaite klęski żywiołowe, w wyniku których ucierpiał zakład pracy (np. jego zalanie albo pożar).

Praca zdalna a obowiązki pracodawcy

Praca zdalna wykonywana przez pracowników nakłada wiele obowiązków formalnych na pracodawców. Mogą oni zająć się nimi samodzielnie bądź skorzystać z usług doświadczonych prawników Rzeszów zatrudnionych w kancelarii prawnej Whiteberg, którzy specjalizują się w obsłudze prawnej i podatkowej Rzeszów. Przede wszystkim pracodawca musi zadbać o ustalenie regulaminu w miejscu pracy dotyczącego pracy zdalnej albo po prostu musi porozumieć się z danym pracownikiem co do najważniejszych kwestii związanych ze specyfiką tego rodzaju pracy. Po stronie pracodawcy leży również zapewnienie pracownikowi niezbędnych narzędzi pracy, w tym zwrot kosztów energii elektrycznej, usług telekomunikacyjnych (jeśli takowe są niezbędne) oraz innych wydatków związanych z wykonywaniem pracy w formie zdalnej. Ustawa dopuszcza również możliwość wykonywania obowiązków przez pracownika na prywatnym sprzęcie (np. laptopie albo komputerze stacjonarnym) - jeśli jednak nie spełnia on wymogów bezpieczeństwa pracy, po stronie pracodawcy jest pokrycie ewentualnych kosztów z tym związanych.

Praca zdalna i hybrydowa to rodzaj pełnienia obowiązków zawodowych w innym miejscu niż zakład pracy, który ze względu na pandemię został uregulowany w kodeksie pracy. Niesie on wiele korzyści zarówno dla pracodawców, jak i pracowników, jednakże właściciele firm są zobligowani do wypełniania licznych obowiązków związanych z wykonywaniem pracy zdalnej. Adwokaci Rzeszów oferują obsługę prawną i podatkową biznesów również w tej dziedzinie.